امروزه بازرگانی ابعاد وسیعی به خود گرفته است و صرفا محدود به مرزهای داخلی یک کشور نمیشود. بازرگانی در ابعاد گسترده شامل صادرات و واردات کالا از دیگر کشورها منجر به رونق اقصادی و بسط و گسترش تعاملات سیاسی و اقتصادی بین الملل شده است. همین گستردگی، فرآیند بازرگانی بینالمللی را با پیچیدگیهای زیادی مواجه کرده است و اشخاص و شرکتهای فعال در این حوزه را نیازمند استفاده از فناوریها و ابزارهای جدید نوآورانه میکند. این ابزارها مانند نرم افزار بازرگانی خارجی پارسان با خودکارسازی تمام فرایندهای بازرگانی از جمله ثبت سفارش، پیدا کردن تامینکننده، صدور انواع اسناد و مدارک تجاری و گمرکی، بیمه، حمل ونقل کالا و غیره موجب تسریع در انجام فرایند تجارت بینالمللی خواهد شد.
حمل ونقل کالا به منظور جابجایی محصولات از مبدا به مقصد یک مقوله مهم و حیاتی در فرایند بازرگانی است که انواع روشهای مختلف دارد و بسته به عوامل مختلف نظیر نوع کالا،زمان تحویل کالا، هزینه و غیره … بهترین روش حمل و نقل کالا را میتوان انتخاب کرد. در اینجا ما انواع روشهای حمل و نقل کالا در بازرگانی را شرح میدهیم.
انواع حمل و نقل کالا در بازرگانی
بطور کلی در تجارت بینالمللی پنج نوع رایج حمل و نقل کالا وجود دارد.
حمل و نقل دریایی
مرسومترین روش حمل و نقل کالا در بازرگانی، حمل از طریق دریا است. بیشترین حجم کالا از طریق حمل و نقل دریایی و بوسیله انواع کشتی جابجا میشود . این روش یکی از امنترین روشهای حمل بینالمللی است که انواع کالا با هر وزن و ابعاد و جنسی را میتوان از طریق این روش جابجا کرد.
در روش حمل و نقل دریایی کالا انواع کشتیهای کانتینری، فلهبر، کشتی مناسب حمل مایعات یا محصولات پودری و غیره بهکار میرود.
حمل و نقل جادهای
حمل جادهای که به عنوان حمل و نقل زمینی کالا شناخته میشود از مسیر جاده و با استفاده از کامیونهای سنگین مثل کامیونت، کامیون، کفی و غیره انجام میشود.
هر نوع کالایی از طریق حمل و نقل زمینی قابل جابجایی است اما به دلیل زمانبر بودن، این نوع حمل برای جابجایی کالاهایی مناسب است که فاسدشدنی نیستند و محدودیت زمانی در رسیدن به مقصد ندارند.
در میان انواع روشهای حمل و نقل کالا در بازرگانی، حمل زمینی، یک روش امن محسوب میشود اما با خطراتی مثل راهزنی، تصادف یا شرایط بد آب وهوایی روبرو است.
ترانزیت یک نوع رایج در حمل و نقل بینالمللی است که نوعی حمل جادهای است و برای زمانی است که برای حمل کالا ناچار به عبور از کشور سوم هستیم.
حمل و نقل ریلی
نوع دیگری از حمل و نقل زمینی، حمل و نقل ریلی است. در این نوع حمل و نقل زمینی کالا، به جای استفاده از بسترهای جادهای و وسایلی نظیر کامیون، از بستر ریلی و قطار برای جابجایی کالا استفاده میشود. حمل و نقل ریلی کالا در بازرگانی و تجارت بینالمللی امنیت بالایی دارد و هزینه پایین.
حمل و نقل هوایی
کلیه جابجایی کالا از طریق خطوط هوایی وهواپیما را حمل و نقل هوایی میگویند. این نوع حمل برای کالاهای سبک، حساس و گرانبهاء مناسب است که نیاز است در سریعترین زمان ممکن به مقصد برسند.
حمل اکسپرس سرویس یکی از رایجترین نوع حمل و نقل هوایی است که برای ارسال مدارک، اسناد و کالاهای کوچک و نمونه مناسب است. این نوع حمل هوایی از طریق پست هوایی انجام میگیرد و در سریعترین زمان ممکن محمموله به مقصد میرسد.
حمل و نقل ترکیبی
همانطور که از نام این روش پیداست، در روش حمل ونقل ترکیبی ممکن است از دو یا چند روش استفاده شود. در روش حمل و نقل ترکیبی به دلیل موقعیت جغرافیایی مبدا و مقصد میتوان از یک یا ترکیب دو روش حمل استفاده کرد تا کالا جابجا شود. مثلا ممکن است مبدا به راههای آبی نزدیک باشد و بتوان از حمل ونقل دریایی استفاده کرد ولی مقصد هیچگونه دسترسی به مسیرهای آبی و دریایی نداشته باشد و ناچار به حمل از طریق زمین یا هوا باشد. در اینجا اهمیت وجود یک نرم افزار بازرگانی خارجی قوی که بتواند فرایندهای دو نوع حمل ونقل را در کنار هم مدیریت کند به وضوح دیده میشود.
مزایا و معایب انواع روشهای حمل و نقل کالا در بازرگانی
نوع حمل | مزایا | معایب |
حمل ونقل دریایی | · مناسب برای مسافتهای طولانی
· هزینه کمتر · مناسب برای انواع کالاها در ابعاد، مقیاس و وزن مختلف |
· وجود خطرات و حوادث طبیعی
· طولانی شدن زمان رسیدن به مبدا |
حمل و نقل هوایی | · ارسال سریع بار به مقصد
· امنیت بالا در برابر حوادث · مناسب برای کالاهای حساس به دما |
· هزینه بالا
· محدودیت در ارسال برخی کالاها با ابعاد و وزن زیاد |
حمل و نقل جادهای | · دردسترس همگان
· مناسب برای مسیرهای کوتاه · رسیدن بار در زمانی کمتر از حمل دریایی · هزینه پایین |
· امنیت پایین
· نامناسب برای مسافتهای طولانی · امکان فاسد شدن کالا در مسیرهای طولانی · محدودیت حمل کالا با حجم بالا |
حمل و نقل ریلی | · امنیت خیلی بالا
· هزینه پایین · ماسب برای برخی کالاهای معدنی |
· در دسترس همگان نیست
· محدودیت در حمل تمامی کالاها |
حمل و نقل ترکیبی | · انعطافپذیری بالا
· کاهش هزینهها · سرعت بیشتر · پوشش گسترده مناطق مختلف · کاهش ریسک آسیب به کالا |
· پیچیدگی فرآیند
· احتمال تاخیر در رسیدن به مقصد · ایجاد هزینههای اضافی حمل · مشکلات در ردیابی کالا |
عوامل موثر بر انتخاب بهترین روش حمل و نقل بینالمللی
- مسافت: مسافت مهمترین عامل در انتخاب روش حمل و نقل کالا است. برای مسافتهای طولانی از حمل و نقل دریایی یا هوایی استفاده میشود و در مسافتهای کوتاه حمل نقل زمینی (جادهای و ریلی) گزینه مناسبتری است.
- هزینه: تجارت بینالملی (صادرات و واردات) شامل انواع هزینههای مرتبط با گمرک میشود. هزینه حمل و نقل تاثیر زیادی بر انتخاب روش حمل خواهد داشت.
- نوع کالا: ویژگیهای خاص کالا، سبک یا سنگین بودن، حساسیت به دما و شرایط خاص نگهداری، تعیین کننده نوع حمل و نقل است.
روش حمل کالاهای خاص در بازرگانی
کالاهای خاص محمولههایی با اندازههای غیراستاندارد، سنگین، کالاهای فاسدشدنی و کالاهای خطرناک میباشند. حمل این نوع کالاها نیازمند بسترسازی، آمادهسازی و وجود وسایل حمل و نقل خاص است.
- کالاهای فوق سنگین
این کالاها همانطور که از نامشان پیداست، ابعاد بزرگ، غیر استاندارد و وزن بالایی دارند. امنیت، بارگیری و حمل این نوع کالاها حساسیت بالایی دارد و باید تحت تدابیر خاصی انجام شود.
جابجای و حمل کالاهای فوقسنگین به دلیل ابعاد و وزن بالایی که دارند نیازمند وجود جرثقیلهای غولپیکر است.
- کالاهای فاسد شدنی: برخی کالاها نسب به شرایط آب و هوایی ودما حساس هستند و برای حمل نیاز به کانتیرهای یخچالی است. کانتینرهای یخچالی با ثابت نگه داشتن دما، سلامت و کیفیت محموله را در طول مسیر حمل تضمین میکند.
- کالاهای خطرناک: کالاهای خطرناک شامل کالاهای اشعالزا، سمی، خورنده و غیره هستند. این کالاها برای محیط زیست و انسان بسیار خطرناک هستند و حمل آنها نیاز به وجود ایمنی و مسائل امنیتی بالایی است.
جمعبندی
حمل و نقل و ترانزیت کالا در بازرگانی یکی از اصلیترین ارکان تجارت بینالمللی است. شرکتهای متعددی در زمینه حمل و نقل کالا در سراسرجهان مشغول هستند و محمولههای تجاری را به نقاط مختلف دنیا ارسال میکنند که نیازمند اشراف به قانون و مقررات گمرکی و آشنایی با اصول اولیه بارگانی خارجی میباشند. این اشخاص و شرکتها میتوانند از متخصصین حوزه حمل و نقل بینالمللی و یا استقرار نرم افزار بازرگانی خارجی پارسان کمک بگیرند.