آموزش گردشگری الکترونیک!

صنعت حمل و تقل آنلاین: پيش از بروز و ظهور اينترنت، مقصدهاي گردشگري از طريق بازاريابي سنتي در آژانس­هاي مسافرتي تعیین و مشخص می­شد. با تغییراتی که اینترنت به وجود آورد، هم اکنون بیشتر اقدامات و فعالیت­های حوزه گردشگری از طريق اينترنت صورت مي­گيرد. بنابراين می­توان گفت که تلفيق فعاليت­هاي سنتي گردشگري با فعاليت­هاي آنلاين فعلي يك ضرورت مهم محسوب مي­شود.

به واسطه فناوري گردشگری آنلاین، گردشگر با مراجعه به يك سايت معتبر كليه سرويس­هاي مورد نياز براي سفر خويش را دريافت كرده و با كيفيت، سرعت و قيمت مناسب به خواسته­هاي خود دست مي­يابد. بنابراين فناوري اطلاعات، ابزاري قوي و فرصتي جديد براي كاهش تهديدات و نقاط ضعف و افزايش نقاط قوت در فعاليت برنامه­ريزي گردشگري و مديريت آن است. استفاده از اين فناوري نوع نياز به خدمات و زيرساخت­هاي موجود را تا حدودي تغيير داده و در نهايت به تغيير در بازارها و الگوي گردشگري، جريان­هاي گردشگري در منطقه مقصد، حجم و ميزان ساخت­وسازها، زيرساخت­ها و سرمايه­گذاري­ها منجر مي­شود.

حداقل كارايي اين مقوله از گردشگري الكترونيك اين است كه به عنوان يك ابزار قوي و نو براي تبليغات و بازاريابي و زمينه­سازي جذب گردشگران از بازارهاي هدف، در كنار ساير وسايل خواهد بود. در حال حاضر به دليل نبود تبليغات قوي، اجحاف زيادي از سوي برخي افراد صاحب­نظر در مقايسه و معرفي شاهكارهاي ملي كشور ما و ملل ديگر مشاهده مي­شود. اين ابزار امكانات بيشتري را براي معرفي دقيق­تر، ملموس­تر و جذاب­تر ارایه مي­دهند. برای بررسی آموزش مجازی گردشگری الکترونیک، با علی شادلو فعال حوزه گردشگری و آموزش و کارشناس ارشد اکوتوریسم گفتگویی به شرح زیر داشتیم:

با توجه به رشد استفاده از فناوری­های نوین در حوزه گردشگری، آموزش گردشگری الکترونیک تا چه اندازه با موفقیت همراه بوده است؟ تمرکز بر امر آموزش را باید بیشتر در چه شهرها و مناطقی پیگیری کنیم؟

گردشگری از طریق اینترنت را می­ توان گردشگری همسو با فناوری اطلاعات نیز تعبیر کرد. حضور در دنیای مجازی در حقیقت مشاهدات صوتی و تصویری از دنیای واقعی است که امکان سفر و استفاده از جاذبه­های طبیعی گردشگری بدون حضور فیزیکی در آن مکان را فراهم می­کند و شرایط را برای کسانی که قصد سفر به این مناطق دارند و یا کسانی که از این امکان محرومند، فراهم می­کند. از آن جا که فرآیندهای مربوط به این نوع گردشگری کاملا به صورت الکترونیکی و با استفاده از فناوری اطلاعات انجام می­شود اگر قرار باشد دولت­ها این نوع گردشگری را رواج دهند، باید امکاناتی فراهم کنند.

آموزش گردشگری الکترونیک، یک اقدام اولیه است که باید از سال­ها پیش در ایران صورت می­گرفت تا هم اکنون در پله آغازین برای فراهم کردن زیرساخت­های آموزشی نباشیم. برای فراهم کردن زیرساخت­های آموزش گردشگری الکترونیک، باید تمام مناطق کشور از اینترنت پرسرعت و با کیفیت بالا برخوردار باشند. (البته متاسفانه در این زمینه دارای ضعف­های بسیاری هستیم). از طرفی به دلیل اینکه ارایه دهندگان گردشگری، در واقع روستاییان و مردم مناطق دور افتاده­ هستند، باید برای آن مناطق که مورد توجه بیشتر گردشگران خارجی است، خدمات نرم­افزاری و سخت­افزاری لازم را فراهم کنیم.

به همین خاطر است که در سال­های اخیر، برای اینکه در حوزه جذب سرمایه­های حاصل از گردشگری رشد داشته باشیم، در تلاش هستیم که محیط­های یادگیری الکترونیکی همگانی را برای روستاییان به وجود بیاوریم که البته در این زمینه نیز رشد چشمگیری نداشته­ایم. باید در نظر داشت که مردم با استفاده از آموزش مجازی می­توانند در جلسات یادگیری که از طریق آنلاین صورت می­گیرد، بدون در نظر داشتن زمان و مکان و بدون نیاز به حضور فیزیکی شرکت داشته باشند.

تاکنون کدام کشورها از شیوه آموزش مجازی بهره برده­اند؟

از این شیوه تا به حال در کشورهای بسیاری استفاده شده است که از آن جمله کانادا، چین، تایوان و … است. در ایران نیز اقداماتی در این زمینه انجام گرفته است. گردشگری الکترونیک به ما این امکان را می­دهد که به کشورهای دیگر یا موزه­های مختلف دنیا سفر کنیم و از فضاهای باستانی و تاریخی که در کشورهای دیگر وجود دارد، لذت ببریم.

متاسفانه توسعه گردشگری الکترونیک در ایران از سرعت خوبی برخوردار نیست و مردم نمی­توانند به خوبی از این فناوری نوین دنیا استفاده کنند. بزرگترین مشکلی هم که در این زمینه وجود دارد، عدم آموزش گردشگری مجازی برای عموم مردم است. در طول این مدت که گردشگری مجازی در دنیا شکل گرفت و توسعه یافت، سعی کردیم که آموزش گردشگری الکترونیک را برای افرادی امکانپذیز سازیم که دسترسی به سیستم­های الکترونیکی آنلاین ندارند.

در زمینه آموزش مجازی، در بخش اساتید، سیستم­های آموزشی، نیازهای افراد، ثبت نام افراد و …. با مشکلات و محدودیت هایی روبه­رو هستیم ولی با این حال در تلاشیم این خدمات را به افراد بیشتری ارایه دهیم. به همت افراد کارشناس، در زمینه تولید محتوای جامع و کاربردی در حوزه آموزش گردشگری مجازی، اقداماتی انجام داده­ایم و افراد هم اکنون می­توانند با استفاده از لپ­تاپ یا گوشی­های هوشمند خود، خیلی راحت به اطلاعات جامع دسترسی پیدا کنند.

در زمینه آموزش گردشگری الکترونیک، بیشتر بر چه موضوعاتی تمرکز داشته­اید؟ استقبال مردم و آژانس­های گردشگری از این سیستم آموزشی چگونه بوده است؟

مهم­ترین نکته­ای که باید در امر گردشگری به آن توجه داشته باشیم و هیچ­گاه از توسعه و بهبود آن غافل نشویم، امر دانش محور شدن صنعت گردشگری مجازی است. باید در نظر داشته باشیم که بدون آگاهی و علم روز دنیا، نمی­توانیم در این زمینه رشد و پیشرفتی داشته باشیم و از رقابت­های جهانی باز خواهیم ماند.

در آموزش­های مجازی تلاش کرده­ایم که کلاس­هایی تشکیل دهیم که مکانی را اشغال نکند و از لحاظ زمانی دانش­پژوهان با مشکلی مواجه نشوند و بتوانند اطلاعات مورد نظر خود را هر زمان که مد نظر دارند، دریافت کنند. جالب است بدانید بیشترین افرادی که خواستار برگزاری کلاس­های مجازی شده­اند، در استان­های محروم و دور از دسترس هستند. برای مثال افرادی که در سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان و … زندگی می­کنند به آموزش­های مجازی مشتاق­ترند.

در ایران، چه مدتی است که در زمینه گردشگری الکترونیک و آموزش­های مجازی، تلاش می­شود؟

حدود دو سال­ونیم در حوزه آموزش مجازی و حدود یک سال در حوزه آموزش گردشگری الکترونیک، فعالیت می­کنم و آموزش­هایی را به مخاطبان ارایه می­دهم. خوشبختانه استقبال مردم و آژانس­های گردشگری از این آموزش­ها خوب بوده چون آنها ارزش و اهمیت این موضوع را به درستی درک کرده­اند و متوجه اهمیت ابعاد آنلاین و مجازی در زندگی امروزه بشر هستند و به همین خاطر سعی کرده­اند تا خود را با دنیای جدید تطبیق دهند.

مهم­ترین و اصلی­ترین مشکلی که در حوزه آموزش با آن مواجه هستید، چه بوده؟

مهمترین مشکلی که در زمینه آموزش گردشگری مجازی با آن روبه رو هستیم و نتوانستیم میزان کارایی خود را افزایش دهیم، ناشناخته بودن این زمینه برای مسوولان و متصدیان امور است. عدم آگاهی بالا­دستیان از آموزش مجازی و اهمیت گردشگری الکترونیک موجب شده که مشکلات و محدودیت­هایی را برای ما در این زمینه ایجاد کنند.

باید بپذیریم که صنعت جهانگردی در چند سال اخیر، رشد و ترقی بسیاری داشته و ما به نوعی باید خود را با تغییر عصر در جهان همگام سازیم. هم اکنون گردشگری سنتی به گردشگری الکترونیک تبدیل شده و ما باید در این زمینه راهکارها و آموزش­های لازم را به مردم ارایه دهیم تا در مسیر رشد و توسعه، عقب نمانند.

تاکنون چه دوره­هایی را در حوزه آموزش مجازی و گردشگری الکترونیک تشکیل داده­اید؟

در زمینه توسعه آموزش گردشگری مجازی در کشور نیاز به بازار عرضه و تقاضا داریم. همچنین باید اقداماتی در کشور صورت گیرد تا سرمایه­گذاری بخش خصوصی در این بخش با شکست مواجه نشود و بخش خصوصی نیز بتواند سود خود را دریافت کند. در مجموعه ارسباران که یکی از معدود مجموعه­های آموزشی در زمینه سیستم­های مجازی است، خواهان این بودیم که 11 دوره را برگزار کنیم ولی تنها 2 دوره مجوز گرفت. دوره­های آموزشی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و دفاتر خدمات مسافرتی، با استقبال مشتاقان بسیاری مواجه شد ولی متاسفانه به این دلیل که تا کنون تغییری در نگرش مسوولان به­وجود نیامده و آنها همچنان با توسعه تکنولوژی و فناوری در کشور مخالف هستند، به 9 دوره آموزشی دیگر مجوز برگزاری ندادند.

چگونه می­توانیم افرادی را که در حوزه گردشگری فعالیت دارند، ولی در مناطق دورافتاده زندگی می­ کنند، از این دوره­ های آموزشی، منتفع کنیم؟

از مجموع 31 استان کشور، تنها10 استان هستند که دارای مرکز آموزش مجازی­اند. از سوی دیگر تنها مرکز استان یزد است که خدمات آموزش مجازی را دریافت کرده و به افراد ارایه می­دهد و افرادی که در شهرستان­های همجوار واقع هستند، از خدمات گردشگری مجازی و آموزش مجازی، به دورند.

ما هم در بخش آموزش و هم در بخش صنعت گردشگری مجازی در مراحل آغازین راه به سر می­بریم. تنوع بخشی در غالب محصولات چند وجهی، فیلم و واقعیات افزوده و … موجب شده که در دنیا، نظام غیرهوشمند به یک نظام هوشمند، تغییر یابد.

خدمات آموزش و گردشگری مجازی در ایران هنوز همه­گیر نشده است و تمام افراد به این اطلاعات و آموزش­ها دسترسی ندارند. تا کنون توانسته­ایم کمتر از 5 درصد از نیاز مخاطبان را پاسخگو باشیم و 95 درصد خدمات آموزشی هنوز از کیفیت و کارایی لازم و استاندارد برخوردار نیستند.