یکی از مشکلاتی که پس از تصادف برای مالکان خودروها به وجود میآید، افت قیمت خودرو است. این موضوع میتواند برای بسیاری از افراد نگرانکننده باشد، چرا که این افت قیمت در این بازار آشفته کشور که هیچ خودروی ارزانی در آن یافت نمیشود، میتواند ضرر مالی زیادی به آنها وارد کند. اما موضوعی که تا حدودی میتواند خیال مالکان را نسبت به افت قیمت خودروها آسوده کند، امکان دریافت افت خسارت از بیمه است.
افت قیمت خودرو پس از تصادف
تصادفات میتوانند دو نوع خسارت عمده به خودروها وارد کنند؛ خسارات مستقیم (فیزیکی) و خسارات غیرمستقیم. خسارات مستقیم، همان هزینههایی هستند که به طور واضح و مستقیم برای تعمیر و تعویض قطعات آسیبدیده خودرو صرف میشوند. این هزینهها معمولاً شامل دستمزد تعمیرکار، قیمت قطعات جدید و سایر هزینههای مربوط به بازسازی ظاهر و عملکرد خودرو پس از تصادف است.
در مقابل خسارتهای غیرمستقیم، جنبههای پنهانتر زیانهای ناشی از تصادف است و شامل مواردی مانند مالیات بر ارزش افزوده بر قطعات و خدمات، هزینه انتقال خودرو به تعمیرگاه (مانند جرثقیل، و مهمتر از همه افت قیمت خودرو میشود.
افت قیمت خودرو به زبان ساده، به معنای کاهش ارزش مالی خودرو پس از تصادف است. این موضوع به ویژه برای خودروهای صفر کیلومتر یا خودروهای گرانقیمت اهمیت بسیار زیادی دارد. به عبارت دیگر، حتی اگر خودرو پس از تعمیر به ظاهر مانند روز اول شود، سابقه تصادف میتواند به طور قابل توجهی ارزش آنرا در بازار کاهش داده و هنگام فروش، ضرر زیادی را متوجه مالک کند و فروش خودرو را هم سختتر کند. این کاهش ارزش، همان خسارتی است که تحت عنوان «افت قیمت خودرو» شناخته میشود و البته از طریق بیمه شخص ثالث قابل مطالبه است. از ابتدای دی ۱۴۰۳، بیمه شخص ثالث، پرداخت خسارت افت قیمت خودرو را امکانپذیر کرده است. با اجرای این قانون، نگرانیهای مالی مربوط به افت قیمت خودرو در تصادفات کاهش پیدا خواهد کرد. شرکتهای بیمه شخص ثالث موظف هستند خسارت افت قیمت وسایل نقلیه موتوری را بدون دریافت هزینه اضافی پوشش دهند. امکان محاسبه آنلاین بیمه شخص ثالث در بیمهبازار به خوبی نشان میدهد که این هزینه روی قیمت بیمه تاثیری ندارد.
البته باید در نظر داشت که بیمه فقط تا سقف تعهد مالی بیمهنامه فرد مقصر، خسارت افت قیمت خودرو را پرداخت میکند و اگر مبلغ خسارت بیشتر باشد، پرداخت مابقی خسارت به عهده فرد مقصر خواهد بود.در یک جمعبندی کلی میتوان گفت که اگر خودروی بیمهگذار در یک تصادف آسیب ببیند و قیمت آن کاهش یابد، میتواند از بیمه شخص ثالث راننده مقصر، خسارت افت قیمت را دریافت کند.
نحوه محاسبه خسارت افت قیمت خودرو
محاسبه خسارت افت قیمت خودرو بر اساس ارزیابی دقیق کارشناسان و با در نظر گرفتن متغیرهای کلیدی، تعیین میشود. بهطور کلی، سه فاکتور اصلی زیر در محاسبه میزان خسارت افت قیمت خودرو بر موثر هستند:
- ارزش وسیله نقلیه: ارزش روز خودرو پیش از وقوع حادثه، مبنای اصلی محاسبه خسارت است. هرچه ارزش خودرو بالاتر باشد، افت قیمت ناشی از تصادف نیز میتواند بیشتر باشد.
- شدت و ضعف آسیب وارد شده: میزان آسیبدیدگی خودرو، نقش مهمی در تعیین میزان افت قیمت دارد. تصادفات سنگین که منجر به تعویض قطعات اصلی بدنه میشوند، معمولاً افت قیمت بیشتری نسبت به تصادفات جزئی دارند.
- سن و کارکرد وسیله نقلیه: سن خودرو و میزان کارکرد آن نیز در محاسبه افت قیمت تاثیرگذار است. خودروهای نو معمولا افت قیمت بیشتری نسبت به خودروهای قدیمیتر و با کارکرد بالاتر دارند.
این سه فاکتور با ضرایب و تناسبی خاص در نظر گرفته میشوند تا مبلغ نهایی خسارت افت قیمت تعیین شود. ذکر این نکته هم ضروری است که سقف مالی پرداخت خسارت افت قیمت، ۲۰ درصد ارزش خودرو خواهد بود. به این معنی که حداکثر مبلغی که به عنوان خسارت افت قیمت قابل پرداخت است، از ۲۰ درصد ارزش خودرو بیشتر نخواهد بود.
یک نکته مهم دیگر این است که خودروهای تا سن ۱۰ سال مشمول این قانون میشوند. به عبارت دیگر، خودروهایی که بیش از ۱۰ سال از زمان تولید آنها گذشته باشد، مشمول دریافت خسارت افت قیمت نخواهند بود.
در نهایت، برخی قطعات مانند چراغها، جلو پنجره، آینهها و شیشهها از پرداخت افت قیمت مستثنی هستند. خسارت مربوط به این قطعات تنها شامل هزینه تعمیر یا تعویض آنها میشود و مشمول افت قیمت کلی خودرو نیست.
دریافت خسارت افت قیمت از بیمه
برای دریافت خسارت افت قیمت خودرو به طور کلی سه روش وجود دارد. آسانترین راه توافق با فرد مقصر است؛ در روش دوم میتوان به شرکت بیمه فرد مقصر مراجعه کرد و در نهایت زمانبرترین و پیچیدهترین راه را انتخاب کرد که اقدام از طریق مراجع قانونی است. در ادامه روش دوم یعنی دریافت خسارت از بیمه مورد بررسی دقیقتر قرار میگیرد.
برای دریافت خسارت افت قیمت خودرو از بیمه، باید مراحل زیر طی شود؛
- مراجعه به شرکت بیمه مقصر حادثه: همانطور که اشاره شده، با تصویب دستورالعمل جدید، شرکتهای بیمه موظف شدند که از اول دیماه ۱۴۰۳، خسارتهای مربوط به افت قیمت خودرو را پرداخت کنند. البته سایر خسارتهای مستقیم نیز بر اساس قوانین مربوطه، تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمهنامه شخص ثالث فرد مقصر قابل پرداخت خواهند بود.
- ثبت شکایت: در مرحله دوم مالک خودرو میبایست برای شکایت به دفتر خدمات قضایی مراجعه کرده و درخواست شکایت خود را ثبت کند.
- ارائه مدارک: فرد زیان دیده باید تمام مدارک لازم اعم از کروکی تصادف، مدارک شناسایی (مدارک شناسایی مالک خودرو، گواهینامه رانندگی)، مدارک خودرو (که نشاندهنده مالکیت فرد شاکی است)، گزارش پلیس راهور، کارشناسی بیمه شخص ثالث فرد مقصر و نیز گزارش بازدید ارزیاب بیمه از خودروی آسیبدیده را ارائه نماید.
- ارجاع به کارشناس: پس از اینکه شکایت ثبت شد، پرونده برای بررسی به شورای حل اختلاف ارجاع داده میشو. شورای حل اختلاف نیز پس از دریافت مدارک، موضوع را برای ارزیابی میزان خسارت افت قیمت به کارشناس مربوطه ارجاع میدهد. در این مرحله پرداخت هزینه کارشناسی توسط فرد زیاندیده انجام میشود.
- ارائه دادخواست: در پایان نیز بعد از ارزیابی کارشناس و تعیین مبلغ نهایی افت قیمت، فرد زیاندیده میتواند دادخواست خود را به مالک خودرو مقصر و شورای حل اختلاف یا دادگاه ارائه کند.
راحتی خیال بیمهگذاران؛ پرداخت خسارت افت قیمت ماشین توسط بیمه
از دی ماه ۱۴۰۳ پرداخت خسارت افت قیمت از محل بیمهنامه شخص ثالث مقصر اجباری شده و شرکتهای بیمه موظف هستند که این خسارتها را تا سقف تعهدات بیمهنامه، پرداخت کنند. برای دریافت خسارت افت قیمت خودرو از بیمه، پس از وقوع تصادف و دریافت کروکی پلیس، فرد زیاندیده ابتدا باید به شرکت بیمه شخص ثالث راننده مقصر مراجعه و با ارائه مدارک شامل کروکی تصادف، گزارش پلیس، مدارک شناسایی و مالکیت خودرو، درخواست خود را ثبت کند. شرکت بیمه، پرونده را به کارشناس ارجاع میدهد تا میزان افت قیمت خودرو تعیین شود.
اگر مبلغ خسارت بیشتر از سقف تعهدات بیمهنامه باشد یا فرد زیاندیده با ارزیابی شرکت بیمه موافق نباشد، میتواند به شورای حل اختلاف یا دادگاه مراجعه کند. در چنین شرایطی، شاکی باید دادخواست خود را ثبت کرده و منتظر رسیدگی و صدور رای باشد.