منبع: کتاب سفارشات خارجی – از انتشارات ماهنامه صنعت حمل و نقل تالیف اکبر بوالحسنی
بیمه‌نامه باربری کلوز (بدون پوشش خسارات جزئی یا خاص)
صنعت حمل و نقل آنلاین: در این نوع بیمه نامه بیمه گر (شرکت بیمه) تعهد و مسئولیتی در مورد جبران خسارات جزئی که به کالا وارد آمده است ندارد، مگر اینکه کشتی به گل نشیند یا غرق شود یا بسوزد و یا ناشی از حادثه خسارت مشترک باشد.
در این نوع بیمه نامه فقط خسارات کلی تحت پوشش قرار دارد معمولا این نوع بیمه نامه برای کالاهای سخت و با درجه آسیب پذیری اندک و یا در حمل و نقل در مسیرهای کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد لکن در مورد کالاهای شکننده و آسیب پذیر و حساس از این نوع بیمه استفاده نشده بلکه تحت پوشش بیمه های بالاتر قرار می گیرد. هزینه این نوع بیمه نامه حدود یک تا ۲.۵ در هزار ارزش کالای مورد بیمه می باشد.
همچنین در این نوع بیمه نامه هر بسته مجزا تحت پوشش خسارت و خطر تلقی می گردد. یعنی اگر بسته بصورت کامل تلف یا مفقود گردد تحت پوشش بیمه قرار دارد حتی اگر یک بسته باشد اما چنانچه بسته ها بصورت جزئی خسارت ببیند ولو اینکه تمام بسته ها باشد این گونه خسارات جزئی تحت پوشش این نوع بیمه قرار ندارد هرچند مجموع خسارات جزئی در بسته ها در مجموع خسارت قابل ملاحظه ای باشد.
مثلا اگر موضوع کالا ۱۰۰ بسته قطعات یدکی باشد. اگر تک تک تمام بسته ها خسارات جزئی ببیند بیمه خسارتی از این باب نخواهد داد. و اگر از مجموع تمام ۱۰۰ بسته حتی یک بسته خسارت کلی ببیند اگر چه در مجموع جزئی بنظر می رسد لكن تحت پوشش بیمه FPA قرار دارد. و اگر در مورد ۱۰۰ بسته ۲۰ بسته خسارت جزئی دیده و ۸۰ بسته خسارت کلی، شرکت بیمه نسبت به ۸۰ بسته فوق الذکر جبران خسارت نموده لكن در مورد ۲۰ بسته جبران خسارتی نخواهد کرد (مگر آنکه خسارات جزئی ناشی از به گل نشستن کشتی یا غرق و یا آتش سوزی و یا حوادث خسارات مشترک باشد) بنابراین در بیمه کلوز C فقط خسارات کلی پوشش داشته و هر بسته بصورت مجزا و جداگانه مورد ارزیابی پوشش خطر قرار می گیرد.
بیمه‌نامه باربری کلوز B
در این نوع بیمه نامه خسارات کلی و جزئی تحت پوشش دارد لکن این نوع خسارات باید بیش از حد فرانشیز باشد و خسارات زیر حد فرانشيز مشمول نخواهد بود (مگر آنکه کشتی به گل نشیند یا غرق شود و یا بسوزد که در این صورت بدون در نظر گرفتن فرانشیز خسارات پرداخت می شود).
فرانشیز حدی است (معمولا۳ در صد) که شرکتهای بیمه از پرداخت خسارت معاف هستند. مسئله فرانشیز فقط در بیمه کلوز B استعمال می گردد.
در این نوع بیمه نامه خسارات در هر بسته (واحد بسته بندی بطور جداگانه فرض و محاسبه می گردد.
اگر تمام بسته ها و یا بعضی از بسته ها تلف یا مفقود گردد بیمه خسارات مربوطه را پس از کسر فرانشیز پرداخت خواهد کرد و چنانچه تمام بسته ها نیز خسارت ببیند شرکت بیمه موظف است چنانچه خسارت بیش از حد فرانشیز در هر بسته باشد مستقلا نسبت به جبران خسارت اقدام نماید.
جهت روشن شدن مطلب مثالی آورده می شود:
فرض کنیم کالا ۱۰۰ پالت است. چنانچه کل ۱۰۰ پالت تلف یا مفقود شود بیمه پس از کسر فرانشیز نسبت به جبران خسارت هر ۱۰۰ پالت اقدام می نماید و اگر تلف و مفقود ناشی از امور خسارات مشترک (جنرال اوریج) یا به گل نشستن کشتی با غرق کشتی یا آتش سوزی باشد بيمه بدون کسر فرانشیز نسبت به جبران خسارت هر ۱۰۰ پالت اقدام می نماید.
چنانچه بعضی از پالتها تلف و مفقود و بعضی دیگر سالم باشد بیمه هر پالت را مستقل مورد ارزیابی قرار می دهد یعنی پالت های مفقود و تلف شده را پس از کسر فرانشیز جبران خسارت می نماید و مانند شق اول اگر تلف و مفقود شدن بعضی پالت ها ناشی از امور خسارت مشترک یا به گل نشستن کشتی یا غرق و آتش سوزی باشد بدون اعمال فرانشیز نسبت به جبران میزان خسارات اقدام خواهد نمود.
چنانچه بسته ها و پالت ها خسارت ببیند شقوق ذیل مطرح است.
چنانچه کلیه پالت ها زیر سه درصد (هر بسته) خسارت دیده اند شرکت بیمه با توجه به حد فرانشیز خسارتی را جبران نخواهد کرد (مگر موارد خسارات مشترک و به گل نشستن و غرق و آتش سوزی کشتی که حد فرانشیز رعایت نمی شود و خسارات جبران می گردد)
چنانچه کلیه بسته ها بالای ۳ درصد خسارت دیده اند شرکت بیمه پس از کسر فرانشیز در مورد هر بسته خسارات را جبران خواهد نمود چنانچه بعضی بسته ها زیر ۳ در صد و بعضی دیگر بالای ۳ درصد و بعضی هیچ خسارتی نداشته باشد. بسته های خسارت دیده بالای ۳ در صد جبران خسارت می گردد و بسته های خسارت دیده زیر ۳ در صد جبران خسارت نخواهد شد (جبران خسارت پس از کسر فرانشیز می باشد)..
. ۱- در بیمه کلوز و خسارات جزئی بطور کلی بیمه نیست مگر اینکه خسارات ناشی از به گل نشستن یا غرق و یا آتش سوزی و یا جنرال اوریج باشد و تنها خسارات کلی (مفقود و یا خسارت کامل هر بسته) جبران می شود، لكن در بیمه کلوز B خسارات جزئی بالای حد فرانشیز علاوه بر خسارات کلی و خسارات مشترک پوشش دارد.
۲- در بیمه کلوز و نظر به اینکه خسارات جزئی پوشش ندارد مسئله فرانشيز منتفی است ولی در بیمه کلوز B نظر به پوشش خسارات جزئی، خسارات زیر ۳ درصد در هر بسته تحت پوشش نبوده و خسارات بیش از ۳ درصد پس از کسر فرانشيز جبران میگردد. (در صورت به گل نشستن و یا غرق و یا آتش سوزی فرانشیز نیز کسر نمی گردد).
۳- در هر دو نوع این بیمه نامه ها هر بسته بصورت مجزا و مستقل مورد ارزیابی خسارت قرار می گیرد.
۴ -بیمه کلوز C برای کالای سخت و دیر آسیب و یا در مسیرهای کوتاه و کم خطر استعمال می شود لکن بیمه کلوز B برای کالاهای حساس و شکننده و آسیب پذیر و یا در مسیرهای طولانی و خطرناک استعمال می شود.
۵- صرف هزینه های جنرال اوریج (خسارات مشترک برای جلوگیری از زیان غیرکلی (جزئی) تحت پوشش بیمه کلوز و قرار ندارد لکن صرف این گونه هزینه ها برای جلوگیری از زیان جزئی تحت پوشش بیمه کلوز B قرار دارد. (البته صرف هزینه جنرال اوریج برای جلوگیری از زیان کلی تحت پوشش هر دو بیمه نامه قرار دارد)
۶-تجار در امر صادرات کالا در معاملات CIF بیشتر مایل به استفاده از بیمه کلوز c (بدلیل ارزانتر بودن آن هستند لکن در امر واردات بیشتر به استفاده از بیمه نامه B و A (به دلیل پوشش بیشتر خسارت و خطر) تمایل دارند. ۷- هزینه بیمه کلوز C معمولا ۱ تا ۲.۵ در هزار ارزش کالای بیمه شده و هزینه بیمه کلوز B معمولا ۲.۵ در هزار تا ۳ درصد ارزش کالای بیمه شده می باشد.
